Beyin Metastazı İle Sık Sorulan Sorular

Beyin metastazı, beynin dışındaki doku ve organlarda gelişen bir kanserin beyin dokusuna yayılması ve orada da tümör oluşturması demektir.

Kanser hücreleri genellikle beyine kan yoluyla gelir. Beyne ulaştıktan sonra bu hücreler bir ya da birden fazla tümöre neden olabilirler. Vücüdun herhengi bir yerindeki tümörden kopan hücreler kan veya lenf sistemine girerler. Buradan gittikleri ilk yer akciğerlerdir, daha sonra diğer organlara da gidebilirler. Bağışıklama sistemi bu hareketli kanser hücrelerini yok etmeye çalışır ancak kanser hücrelerinin sayısı çok fazlaysa bağışıklık sistemi bunların hepsini birden yok edemez.Akciğerlerin kan akımı direkt olarak beyine gittiği için akciğer kanseri çok hızlı bir şekilde beyne metastaz yapabilir. Bazen bu metastaz o kadar hızlı gerçekleşir ki, akciğer kanseri tanısından önce beyin metastazı tanısı konabilir.Bazı primer organ kanserlerinin belli başlı bir takım organlara metastaz yapma eğilimleri vardır. Örneğin kalın barsak kanseri karaciğer ve akciğere metastaz yapma eğilimindedir. Meme kanseri kemik, akciğerler ve beyine metastaz yapar.

Vücuttaki her tür kanser beyine metastaz yapabilse de en sık olarak akciğer, meme, böbrek ve kalın barsak kanserleriyle melanoma beyne metastaz yapar. Meme ve böbrek kanserleri genellikle beyinde tek tümöre neden olur. Akciğer ve kolon kanseri ile melanoma ise çok sayıda tümöre neden olurlar. Bütün beyin metastazlarının yaklaşık olarak %60’ı akciğer kanserinden köken alır. Bütün meme kanserlerinin de yaklaşık olarak %20-30’u beyne metastaz yapar. Metastatik beyin tümörlerinin yaklaşık olarak ’inde primer tümörün yeri saptanamaz. Bu durumda muhtemelen ilk (primer) kanser oluştuktan ve kana metastaz hücreleri verdikten sonra vücudun bağışıklık mekanizması tarafından yok edilmiştir. Ancak metastaz hücreleri beyine ulaşıp çoğalmaya devam edebilirler.

Akciğer Kanserleri

En sık beyin metastazı yapan kanserlerdir Akciğer kanserlerinin yaklaşık %35’i beyine metastaz yapar Beyin metastazı, primer akciğer kanserinden önce ya da aynı zamanda ortaya çıkabilir Beyinde birden çok metastaza sık rastlanır

Meme Kanserleri

İkinci en sık beyin metastazı yapan kanserlerdir Meme kanserlerinin yaklaşık -30’u beyine metastaz yapar Metastazlar meme kanserin tanısı konduktan birkaç yıl sonra ortaya çıkar Beyin metastazı genellikle daha genç ve menapoz öncesi kadınlarda ortaya çıkar Tekli veya çoklu metastatik tümörler eşit sıklıkta görülürler

Melanomalar

Üçüncü en sık beyin metastazı yapan kanserlerdir Melanomaların yaklaşık olarak %30-40’ı beyin veya meninkslere metastaz yapar Metastazlar primer tümör tanısı konduktan birkaç yıl sonra ortaya çıkar Birden çok beyin metastazına sık rastlanır Metastatik tümörler kan damarlarınca zengin olduğu için kanama eğilimindedirler

Böbrek Kanserleri

Dördüncü en sık beyin metastazı yapan kanserlerdir Böbrek kanserlerinin yaklaşık %5-10’u beyin metastazı yapar Metastazlar primer tümör tanısı konduktan birkaç yıl sonra ortaya çıkar Metastazlar genellikle tek tümördür Metastatik tümörde genellikle kan damarları da bulunur

Kalın Bağırsak Kanserleri

Beyin tümörünün belirti ve bulguları tümörün beyin içindeki yerine bağlı olarak ortaya çıkar. En sık görülen belirti ve bulgular baş ağrısı, kuvvetsizlik, dengesizlik ve nöbetlerdir. Bedendeki asıl kanserde ortaya çıkanların yanı sıra beyin metastazlarında aşağıdaki belirti ve bulgular da görülebilir.

Artmış kafa içi basıncı. Hastaların çoğunda ortaya çıkan bulgular kafa içinde büyüyen kitlenin kafa içindeki basıncı artırmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Artmış kafa içi basıncının göstergeleri baş ağrısı, kusma ve bilinç bozukluklarıdır. Baş ağrısı. Beyin tümörü olan hastaların yaklaşık yarısında ortaya çıkan ilk belirti baş ağrısıdır. Hastaların büyük bir kısmında baş ağrısı olur. Kusma. Kusma genellikle bağ ağrısına eşlik eder. Erişkinlerden çok çocuklarda görülür. Çocuklardaki bu kusma o kadar şiddetlidir ki buna “fışkırır” tarzda kusma adı verilir. Bilinç bozuklukları. Beyin tümörü olan hastalar, hastalıklarının bir döneminde bilinç bozuklukları yaşarlar. Bu durum hafif bir kişilik bozukluğundan geriye dönüşümsüz koma durumlarına kadar gidebilir. Havale. Beyin tümörü hastalarının yaklaşık %35’inde epilepsi benzeri havaleler görülür. Bu durumda bütün vücutta kasılmalar ve bilinç kaybı olur. Bu durum 45 yaşından büyük beyin tümörü hastalarında daha sık ortaya çıkar. Fokal nörolojik bulgular. Baş ağrısı, bilinç bozuklukları ve havaleler beynin birçok yerindeki tümörlerde ortaya çıkabilse de bazı bulgular, tümörün beyinde tuttuğu yere göre özellik gösterir Buna göre tümörün bulunduğu yere ait olarak bedenin karşı tarafında karıncalanma, duyu kaybı veya kuvvet azalması şeklinde bulgular ortaya çıkabilir.

Beyin tümörünün tedavisi tamamlandıktan sonra bir yıl boyunca her üç ayda bir MR yapılarak hasta izlenir. Bu izleme tümörün tekrarlayıp tekrarlamadığını belirlemek için yapılır. Vücudun herhangi bir yerindeki diğer tümörler gibi metastatik beyin tümörleri de tekrarlayabilir. Tekrarlayan beyin tümörlerinin tedavisi, primer tümörün değerlendirilmesiyle başlar. Eğer primer tümör kontrol altındaysa metastatik tümörün tedavisi için tekrar cerrahi, radyocerrahi, radyasyon tedavisi ya da bazı durumlarda tam beyin ışınlaması yapılabilir. Kemoterapi veya immünoterapi de seçenekler arasıda yer alır.